Hoe maak je een goede/consistente foto-serie?
5 tips voor het maken van een fotoserie van bijvoorbeeld vier foto’s voor een eindpresentatie. Voor de eindpresentatie van de foto{inspiratie}cursus wordt er van je gevraagd een serie van 4 foto’s samen te stellen. Een reeks van 4 foto’s met een onderlinge samenhang in onderwerp, thema of techniek. Met deze blog willen we tips aanreiken om je hierin op weg te helpen.
Tip 1. Maak eventueel een woordwolk, of een associatieschema, of kijk tussen je foto-verzameling naar inspiratie.
Tip 2. Ga eerst eens op onderzoek uit. Loop als dat mogelijk is eens door het gebied waar je wilt gaan fotograferen. Google naar je onderwerp, laat je inspireren door van alles en nog wat…
Tip 3. (als je foto’s eenmaal zijn genomen:) Selecteer eerst eens uit wat je waardevolle foto’s vindt. Bewerk ze eventueel al wat.
Tip 4. Bewaar altijd je originelen. Dan kun je altijd later nog de bewerking van je foto’s anders opmaken.
Tip5. Laat je foto’s zien aan anderen. Bij wie je je thuis voelt, en die geen gevoelige snaar kunnen raken. Laat ze vrijuit spreken over je foto’s en serie. En doe er vervolgens mee wat jij goeddunkt. Jij bent immers de fotograaf, en jouw doel is over te brengen wat je wilt laten zien.
Wil je meer lezen in een uitgebreider verhaal? Lees dan hieronder verder over deze tips.Voordat je foto’s voor je thema kunt gaan maken moet je weten waar je serie foto’s over gaat. Maar hoe kom je eigenlijk tot een goed thema?
Tip 1. Maak eens een woordwolk, of een associatieschema, of kijk tussen je foto-verzameling naar inspiratie. Of naar foto’s van anderen. Belangrijk is wel dat je het vooral uit jezelf komt en ontstaat. Martin Parr zegt: “Find something you are passionate about and shoot your way through this obsession with elegance and you will have a potentially great project”. Als je een thema bedenkt waar je niets mee hebt, geen ervaring in hebt, en daar dan invulling aan moet gaan geven, kan dat wel eens contraproductief werken. Of op niets uitlopen omdat je niet voldoende de mogelijkheden hebt om er foto’s over te gaan maken. Magnumfotograaf Harry Gruyeart drukt zich als volgt uit: Be yourself. Don’t copy anybody”. Van de andere kant wil je voor jezelf ook wel een uitdaging aangaan. Niet uit de map van vakantiefoto’s uit 2010 er 4 selecteren. Je kunt beter, dat weet je. Maar je moet er wel serieus de tijd voor nemen. Fotograferen is wat dat betreft wel een hobby waar je de tijd en rust voor moet hebben en nemen. Dus laat partner, vriend(in) en/of kinderen thuis, als je die serie wilt gaan schieten : )
Als je je thema of onderwerp hebt bepaald, weet je wat je moet gaan doen, foto’s maken die met dat thema te maken hebben. Kun je nu al op pad om je foto’s te gaan maken? Kun je vooraf al bedenken welke foto’s je in de serie wilt hebben? De kunst is om samenhang in de foto’s te krijgen, maar dat er toch voldoende afwisseling is tussen de foto’s. Een samenhang is bijvoorbeeld een serie foto’s uit een land, stad of natuurgebied. Maar ook close-up, portretten of panorama’s of HDR (of avondfotografie) kunnen mooie series vormen.
Tip 2. Ga eens op onderzoek uit. Loop als dat mogelijk is eens door het gebied waar je wilt gaan fotograferen. Google naar je onderwerp, laat je inspireren door van alles en nog wat…
Een serie maken komt soms heel snel, maar heeft soms ook tijd nodig. Het idee laten rijpen, op pad gaan, en nog eens op pad gaan, levert meestal een sterkere serie op.
Een doel hebben is ook belangrijk. Wat wil je de mensen die jouw serie straks zien meegeven? Dat je veel geleerd hebt? Dat je anders naar steden, landen of onderwerpen bent gaan kijken? Met andere woorden, welk verhaal of boodschap leg je in je serie?
Het extremer uitwerken van je onderwerp of thema heeft altijd een goed effect.
Als je eenmaal je foto’s hebt gemaakt waar je je serie uit wilt laten ontstaan, ga je thuis op je gemak de ‘winst’ bekijken en inventariseren. Zoek in de waarschijnlijk grote hoeveelheid foto’s naar dié foto’s die je aandacht trekken, of waarvan je verwacht/hoopt dat het ‘iets’ is. Herken je dat: een foto die je genomen hebt, heeft speciale aandacht omdat het is wat je wílde fotograferen, of omdat het er door de zoeker al fantastisch mooi uit zag. Zo’n toppertje kan de basis voor je serie vormen, maar dat hoeft niet. Misschien heb je wel meer foto’s gezien in de map waarvan je vindt dat die ‘potentie’ hebben.
Tip 3. Selecteer eerst eens uit wat je waardevolle foto’s vindt. Bewerk ze eventueel al wat.
Tip 4. Bewaar altijd je originelen. Dan kun je altijd later nog de bewerking van je foto’s anders maken. Stel je hebt ze bewerkt naar zwart/wit, maar je besluit later toch de serie in kleur te exposeren.
Ben je met je serie al een eind gevorderd. Bijvoorbeeld je hebt 3 foto’s waar je tevreden over bent, loop dan nog eens door je map heen of je er een bij kan selecteren die een beetje uit de toon valt maar in de serie toch een functie kan krijgen. Bijvoorbeeld een close up die als eenling-foto geen waarde heeft kan in een serie toch ineens een interessante bijdrage leveren… In de serie Rijp-foto’s hiernaast, was de derde foto van boven niet gepland voor de reeks, en eigenlijk mislukt omdat die als foto op zichzelf geen mooie uitstraling had. In de reeks des te meer… (zeker als je die bekijkt op groot formaat).
Het streven is om een serie van 5 a 6 foto’s te hebben, waaruit je een selectie maakt. Dat lukt niet altijd, en soms ben je al blij dat je een serie van 4 hebt, voor de eind-expositie. Maar als je de luxe hebt van een serie van 5 a 6 foto’s, dan kun je daar een sterke serie uit samenstellen, waarbij je in ieder geval niet het gevoel hebt dat je de laatste foto van je serie een ‘moetje’ is…
Mag/kun je een serie van 3 foto’s een jaar later aanvullen met een vierde foto? Ja natuurlijk, als de serie maar een geheel blijft, en er niet een stijlbreuk komt in kleur of ander afwijkend iets. Dat is zonde voor de consistentie, en de kijker ziet het meteen. En dan mag jij je gaan verantwoorden, ha ha.
Wanneer is een serie goed? Dat weet je maar nooit. En soms denk je zelf dat je een mooie reeks hebt, waar ‘iets’ in zit, terwijl anderen er “mwoh” op reageren. En andersom. Een foto die in jou ogen geen ‘waarde’ heeft kan toch gewaardeerd worden om de een of andere reden.
Tip5. Laat je foto’s dus zien aan anderen. Bij wie je je thuis voelt, en die geen gevoelige snaar kunnen raken. Laat ze vrijuit spreken over je foto’s en serie. En doe er vervolgens mee wat jij goeddunkt. Jij bent immers de fotograaf, en jouw doel is over te brengen wat je wilt laten zien. Maar soms kunnen andere je toch helpen. Formuleer daarom je vraag goed. Heb ik heb goed bijgesneden? De horizon heb ik bewust niet precies horizontaal gezet, wat vind je? “Be open to criticism – it really can be helpful – but stick to your core values”, Chris Steel-Perkins (uit: Wear Good Shoes, Advice from Magnum Photografers. Magnum Photos 2017).
Soms kun je zelf ook tot inzichten komen die haaks staan op je eigen gedachten. Zo heb ik onlangs foto’s gemaakt op een brocante in Frankrijk. Ik wachtte zolang met schieten tot de verdeling van mensen, op straat en aan de kraampjes, rust gaven in de foto. Maar het was geen druk bezochte rommelmarkt, sterker nog het duurde even voordat ik een moment vond waarbij er net voldoende mensen op de foto stonden om het gezellig druk te laten zijn. In mijn voorstudie voor de juiste compositie in de foto te krijgen, maakte ik enkele foto’s met niet of nauwelijks mensen erop. Fijn dat ik dat gedaan had. Want eenmaal thuis ontdekte ik pas dat dát de foto’s waren die meer verhaal hadden: Waarom is het hier zo rustig? Waar is iedereen? Het surrealistisch effect ontstaat omdat je juist op een brocante veel drukte verwacht van koopjesjagers, toeristen, en ‘habitants’ die vertier zoeken.
Uiteraard zijn er nog meer tips te bedenken om tot de ultieme serie foto’s te komen. En uiteraard ontstaat een serie bij iedereen weer anders. Maar hopelijk geeft het je wat houvast als je niet weet hoe je moet beginnen, of welke foto’s je moet selecteren.
foto FIXEER blog 